De smaken van Bela Krajina, van pizza tot traditionele gerechten
In de bruisende cafés en eetgelegenheden van Slovenië heerst er altijd gezellige drukte en dat is in Bela Krajina niet anders kan ik je vertellen. Slovenen houden ervan om samen te komen buiten de deur en wanneer ze afspreken met vrienden, kiezen ze vaak voor een gezellig café. Kleine porties kennen ze hier trouwens niet echt en zeker voor de lunch bestellen wij vaak een menu met z'n tweetjes om niets te hoeven weggooien. Wij hebben de leukste plekjes in de verschillende dorpen van Bela Krajina en boven op de berg zelf uitgetest en ik heb ze voor je verzameld, want op al deze plekken wil je echt gaan eten met je gezin.
Gostilna of restavracija?
Bela Krajina staat niet alleen bekend om haar prachtige natuur en rijke culturele erfgoed, maar ook om haar verrukkelijke gastronomie. Reizigers die houden van lekker eten en de lokale keuken willen ontdekken zitten hier goed. En dat is dus precies wat wij doen samen met onze kleine lekkerbekjes! Het is allereerst handig om te weten wat de verschillende keuzes zijn qua eetgelegenheden. Een gostilna of restavracija, wat is nu precies het verschil? Je kunt een gostilna zien als een soort herberg en een restavracija echt als restaurant.
Over het algemeen staat een gostilna bekend als een eetgelegenheid waar de traditionele Sloveense keuken centraal staat, in een ontspannen en huiselijke sfeer. Naast de authentieke Sloveense gerechten, vind je hier ook vaak pizza's op het menu. Voor een echt Sloveens culinair avontuur moet je zeker een gostilna bezoeken. Hier kun je tussen 11.00 en 16.00 uur genieten van een uitgebreide lunch voor ongeveer tien euro. In elke hoek van het land, van kleine gehuchten tot grotere dorpen, vind je wel een gostilna, vaak gerund door een lokale familie. Wij eten eigenlijk steeds bij een gostilna, want wij houden van dat authentieke en willen echt kennismaken met de lokale smaken.
Er zijn ongeveer vijftig gostilna's die het Gostilna Slovenija keurmerk dragen, voor hun toewijding aan het serveren van Sloveense gerechten met seizoensgebonden lokale producten.
Eten op de berg bij Gostinstvo Gače
Nadat we een paar uur geklommen hebben in het klimpark van Gače staat er bij Gostinstvo Gače dat bij Koča Gače in Semič staat een heerlijke late lunch op ons te wachten. Deze gezellig hut op de berg ligt direct aan het skigebied van Gače en je kunt hier heerlijk zitten en genieten van eigengemaakte dranken, heerlijk eten en geweldige grillgerechten.
Wij bestellen een heerlijke "Gaška dilca", een populair grillgerecht in deze regio met maar liefst 6 verschillende soorten gegrild vlees, zelfgemaakte kajmak, pittige kool en een aantal andere bijgerechten zoals heerlijke aardappelen en brood. Dit gerecht heeft een aantal uren in de buitenoven gestaan dus je kunt wel raden dat het vlees heerlijk mals en smaakvol is. De kinderen zijn direct enthousiast en eten lekker mee. Gostinstvo Gače ligt onder aan de skipiste en je kunt in dit gebied buiten het skiseizoen ook gemakkelijk een dag doorbrengen, we gaan zelfs nog een tweede keer terug naar deze plek om gewoon in een strandstoel lekker wat te drinken terwijl de kinderen op de trampolines springen en nog een rondje klimmen in het klimpark dat twee minuten lopen verderop ligt. Wat een heerlijke plek is dit! Hier wil je zo snel mogelijk naartoe, want ik kan wel zeggen dat dit nog een "hidden gem" is op dit moment, maar dat daar vast snel verandering in zal komen. De nieuwe eigenaren maken hier hun eigen soort van schnaps, verhuren fietsen, bieden avontuurlijke (meerdaagse) tochten aan in de natuur, zijn bezig met een glamping concept en bovenal is dit gewoon een prachtig natuurgebied om te wandelen.
Na het eten is het smullen van de desserts die homemade zijn en geserveerd worden in leuke potjes. Verder kun je hier lekkere ijsthee van vlierbes, framboos of passievrucht bestellen, genieten van een vers getapt biertje en nippen aan kruidenthee van verse kruiden uit het gebied. Deze zelfde kruiden worden trouwens gebruikt voor het maken van de eigengemaakte lokale borrel en Gače brandewijn.
Gostilna Pezdirc in Semič
Deze fantastische plek waar eigenaar en kok Andrej Pezdirc de meest lekkere gerechten serveert is er absoluut eentje om naar terug te gaan en we bezoeken Gostilna Pezdirc dan ook twee keer net als Gostinstvo Gače. De eerste keer lunchen we hier en maken we kennis met heerlijke lokale gerechten zoals verschillende delicatessen uit de regio, lamskoteletjes en "Žlinkrofi" - een soort van dumplings op traditionele Sloveneense wijze op een bedje van pompoenschuim en afgetopt met geroosterde bacon. Onze tiener bestelt voor de lunch een huisgemaakte burger "Ancelj" - vernoemd naar de familienaam - die immens groot maar fantastisch lekker is en nog geen tientje kost. Om je vingers bij af te likken!
Eigenaar Andrej is geweldig, zo enorm vriendelijk en vol verhalen over zijn regio, het eten en de wijnen die hij serveert van onder andere het wijnhuis "Prus" en "Malnarič". Dit zijn allebei lokale wijnen uit Bela Krajina en ik kan je verklappen dat ze lekker zijn, net als de verse ijsthee die onze jongens bestellen. Zorg maar dat je te voet verder kunt als je hier hebt genoten van al het lekkers, want dan kun je de extra kilootjes en de wijn er even uit lopen! ;-)
In de regio van Bela Krajina zijn er zo'n 400 kleine wijnproducenten en ongeveer 10 grote wijnmerken te vinden.
Even een klein stukje historie over deze gostilna, want het verhaal van Andrej Pezdirc begint in 1979 als zijn vader Mirko en moeder Mihaela een buffet in een deel van het huis openen. De liefde voor koken zit al lang in de familie en Micka, de zus van de grootvader van Andrej, was de beste kok in de wijde omgeving in de jaren na de Tweede Wereldoorlog. Tante Micka verzorgde het eten bij elke bruiloft en elk feest, haar werk werd een aantal generaties doorgegeven en kwam daardoor dus bij moeder Mihaela terecht.
Op een gewone dag kwam Andrej thuis van school en vroeg zijn moeder wat ze voor de lunch hadden, waarop zij antwoordde dat er die dag geen lunch was. Andrej was verbaasd, maar zijn moeder vertelde dat ze de lunch verkocht had aan vier hongerige heren. Elke volgende dag was er wel iemand hongerig en moest zijn moeder een grotere pot aanschaffen om in te koken, zodat ze uiteindelijk allemaal genoeg te eten hadden. Door de groeiende vraag naar maaltijden voldeed het buffet niet meer en breidden zijn vader en moeder de ruimtes uit. Dat werd het begin van het restaurant waar ze jarenlang werkten van 's morgens vroeg tot 's avonds laat.
Tegenwoordig kunnen ze bij Gostilna Pezdirc tot wel 200 gasten ontvangen en de traditie wordt voortgezet door Andrej en zijn vrouw Ela. Andrej heeft een grote interesse in wijnen en is sommelier. Hij gaat met zijn tijd mee en die passie en liefde voor lekker eten, drinken en gezelligheid voel je in iedere vezel van dit restaurant! Niet voor niets gaan we een tweede keer terug, vooral op aandringen van de kinderen. Tijdens onze tweede bezoekje aan Gostilna Pezdirc in Semič bestellen we voor het diner een pizza van een halve meter doorsnede. Wij vertellen welke ingrediënten we lekker vinden en Andrej regelt de rest. Het resultaat is een heerlijke pizza om je vingers bij af te likken, we betalen hier nog geen € 25 voor met z'n viertjes. Heerlijk om zo samen te kunnen genieten voor een betaalbare prijs!
Gostilna Müller in Črnomelj
Nog zo'n heerlijk familiebedrijf in Bela Krajina; Gostilna Müller waar wij ook overnachten tijdens ons verblijf in de regio. Wij slapen in een driepersoonskamer met extra bed en eigen badkamer. Prima voor een aantal nachten, omdat je hier een heerlijk ontbijt bij krijg, een geweldig diner en verder zijn wij vooral op pad in de regio.
Ook hier vinden we weer de lokale mentaliteit die we zo heerlijk vinden in de hele Bela Krajina regio en hier worden dus ook alleen wijnen van lokale wijnmakers geserveerd, omdat de kwaliteit daarvan gewoon fantastisch is en ze geloven in de kracht van lokaal. De wijnen van "Prus" en "Malnarič" vinden we hier ook terug, net als de wijnen van "Šuklje" en "Šturm". Als je van wijn houdt dan wil je trouwens echt een bezoek brengen aan één van de wijngaarden van Bela Krajina.
De keuken en de sfeer bij Gostilna Müller zijn wat traditioneler dan bij Gostilna Pezdirc en de prijzen van de traditionele gerechten liggen er net wat hoger. Voor onze kleuter is het soms even genoeg geweest aan tafel, want we tafelen hier wel wat langer dan gebruikelijk en dan is het speelhoekje bij Gostilna Müller wel echt een uitkomst!
Ook op het menu hier staan weer heerlijke traditionele gerechten met een eigentijdse twist. Omdat ze hier de seizoenen volgen heb je dus echt de verse lokale groenten en daar worden wij blij van! Hier wordt heel veel vers bereid zoals eigen noedels, žlinkorfi, štruklje, gnocchi, pasta en nog veel meer. Tijdens het ontbijt de volgende ochtend maken we ook kennis met de geur van het heerlijke eigengebakken brood en verse zoetigheden. Wat een feest is het om hier te overnachten en jezelf in de watten te laten leggen!
Gostilna Kapušin in Metlika
Als je de lokale keuken echt wilt ervaren, moet je zeker enkele traditionele streekgerechten proberen en dat kan perfect bij de adresjes die ik hiervoor allemaal al heb genoemd. Denk aan een feestmaal met diverse vleesgerechten of gefrituurde schnitzels die de harten van jong en oud veroveren. Ook bij Gostilna Kapušin in Metlika bestellen we een heerlijk lokaal gerecht,terwijl onze kleuter een lekkere pasta regelt bij de kok met lekkere bolognesesaus. Dit staat niet op de kaart, maar hij vraagt meestal gewoon hetgeen dat hij lekker vindt en als de kok "ja" zegt dan is het geregeld!
Gostilna Kapušin krijgen we getipt van de eigenaar van ons appartement Zidanica Lackner dat we een aantal dagen huren om lekker even niets te doen tijdens onze roadtrip door Slovenië in de meivakantie. Ook Gostilna Kapušin is een familieguesthouse met restaurant en een lange traditie. Sloveense wijnen, heerlijk lokaal eten en een fijne plek om de dag af te sluiten. En we treffen hier ook zelf gebrouwen bieren aan, een heerlijkheid!
Uit eten met kinderen in Slovenië
Wij hebben hele makkelijke kinderen als het gaat over uit eten gaan. Onze tiener wil alles proberen en vindt heel veel lekker, onze kleuter is een wat moeilijkere eter voor wat betreft aparte smaken. Maar hij is wel snel tevreden met iets simpels en klaagt nooit, hij houdt vooral van pure smaken en niet te veel poespas. Als we voor hem iedere avond aardappels met broccoli en een stukje kipfilet bestellen dan is hij ook helemaal blij en hij smult van vis in een krokant korstje of vers gemaakte kipnuggets. Kwaliteit herkent hij absoluut!
Zorg er in Slovenië voor dat je bent voorbereid op wat langer tafelen met je kinderen, wij nemen altijd een spelletje mee, zoals UNO of Regenwormen om te voorkomen dat de kinderen naar het digitale entertainment gaan grijpen.