Expeditie Archeon, overnachten in het museum
Onze 'Vakantie Expeditie Archeon' staat voor de deur! Wij starten deze zomervakantie in Nederland met een avontuurlijke midweek in Archeon. Archeon? Yes, het museumpark in het Zuid-Hollandse Alphen aan den Rijn waar je de levende geschiedenis van Nederland ervaart van de prehistorie rond 8800 voor Christus, de Romeinse tijd, de Vikingen en de middeleeuwen tot 1350 na Christus. En om dit museum dus écht te beleven kun je er een ´Expeditie Archeon´ boeken waarbij je door de Archeotolken wordt meegenomen op expeditietocht. Dat gaan wij zelf graag beleven, want wij zijn wel in voor een beetje geschiedenis en na de stedentrip Rome wil vooral onze tiener graag een plons maken in het Romeinse bad en op expeditie gaan door de geschiedenis!
Verblijf in een 4-persoons lodge & updates
Wij slapen op het terrein van Museumpark Archeon in een 4-persoons lodge. Niet al te groot, maar compleet en comfortabel ingericht. Keuken met koelkast, elektrisch kookplaatje (2-pit) en een koffiemachine, inclusief cups en koffiemelk. Verder een waterkoker, zithoek en heel fijn: een eigen douche én toilet. Meer hebben wij niet nodig. De koelkast is voor iedere expeditieganger goed gevuld voor het ontbijt (en de lunch voor kleine eters) met producten uit het Groene Hart. De verse broodjes worden iedere ochtend om 9 uur bezorgd bij onze tent dus geen gesjouw en boodschappen doen. Ik houd ervan, lekker kokkerellen doe ik wel buiten de vakanties!
Wij zijn van 17 tot en met 21 juli in het Archeon en dat is net de week voordat het hoogseizoen losbarst en dat vinden wij eigenlijk best wel lekker. Het is dus niet volgeboekt en omdat je een expeditie boekt, komen er gedurende de midweek of een weekend geen mensen meer bij. Ik ben trouwens grotendeels alleen op pad met onze kinderen en dat blijkt prima te gaan, vooral omdat je gewoon lekker ontzorgd wordt tijdens deze Vakantie Expeditie Archeon.
Check-in bij onze glampingtent
We parkeren onze auto en lopen op maandagmiddag om 15.00 uur het verlaten terrein van Archeon op. Zitten we hier goed? Het is zo stil. Maandag dus zoals veel musea in Nederland is ook Archeon gesloten natuurlijk. Het heeft wel iets eigenlijk en als we onder de enorme letter met ´Archeon´ doorlopen dan weten we dat we goed zitten. Bij de receptie worden we welkom geheten, de check-in verloopt snel en soepel. We worden naar onze tent gebracht en pakken, nadat we de eerste dingen hebben uitgepakt, nog even snel de laatste dingen uit de auto met de handige bolderkarren die bij de ingang van het glamping terrein staan. Als we net goed en wel klaar zijn staat er al een gids klaar voor een korte rondleiding door het museum, zo weten we meteen waar we moeten zijn.
Onze lodge heeft een apart toiletgebouw, ruim en met een prima douche. Hier doen we ook de afwas, er is geen stromend water in de glampingtent zelf. Het toiletgebouw is ruim en het lijkt wel alsof ze mij hebben gevraagd om advies. Wat ik op veel plekken mis is hier gewoon: volop haakjes om je handdoeken aan te hangen met het hele gezin en een handig schapje om spullen op te leggen.
In de keuken treffen we naast een fruitschaal ook een volle koelkast met 2 heerlijke kazen aan, verder vleesproducten, boter uit de regio, lekkere appel- en perensap die op dag 2 al op zijn en wat dingen zoals hagelslag, jam en Nutella. Verder coffeepads, thee, een pak melk en vanille yoghurt. Prima geregeld dit en wat een heerlijke eerste kennismaking. Wat ik echt een groot voordeel vind is dat er handzeep, afwasmiddel met afwasborstel, toiletverfrisser en voldoende toiletpapier is. We zien wel eens anders, extra punten voor Expeditie Archeon!
Het enige nadeel dat ik kan bespeuren is het net gemaaide gras dat op de eerste avond al overal in onze tent ligt. Ach, dat heb je met kinderen die lekker buitenspelen van vroeg tot laat en met natte grasvoetjes enthousiast naar binnen komen. Let it go, het is vakantie!
Wat is Expeditie Archeon dan precies?
Wat kun je verder precies verwachten bij Expeditie Archeon? Na het ontbijt gaan we drie dagen op een rij mee op pad met een Archeotolk voor drie exclusieve expeditie tochten van ieder ongeveer twee uur. Deze rondleidingen zijn speciaal voor de mensen die Expeditie Archeon hebben geboekt en bieden echt toegevoegde waarde.
Kanovaren in een boomstamkano, vuurtje maken, exerceren als een Romeins legionair, kaarsen maken, boogschieten en natuurlijk zwaardvechten kun je allemaal wel op eigen gelegenheid doen. Maar leren hoe een pilum speer werkte in de Romeinse tijd, ontdekken welke dierenhuid het warmst was in de prehistorie en zien hoe er vroeger een gaatje in een kies werd geboord, dat zijn dingen die je toch echt ontdekt tijdens een rondleiding. Een expeditie in museumpark Archeon wel te verstaan! Dit is echt een complete belevenis waar we gewoon de hele midweek onder de pannen zijn met het gezin. Geen andere uitjes in Zuid-Holland dus en 's avonds als Archeon gesloten is, hebben we het museumpark helemaal voor onszelf met de andere gasten om een duik te nemen in het Romeins bad, wat kruip door sluip door paadjes te nemen en te peddelen in een kano zo lang als wij zelf willen. Een unieke belevenis en totaal niet te vergelijken met een dagje Museumpark Archeon! Eigenlijk precies zoals een dagje Efteling niet te vergelijken is met een aantal dagen overnachten in Bosrijk.
Dineren bij de Romeinen en de monniken
In Vakantie Expeditie Archeon zijn twee avonden diner inbegrepen. Op dinsdag eten we Italiaanse pizza in de Romeinse Herberg en op donderdag zijn we te gast in het Middeleeuws Klooster om pannenkoeken te eten volgens recept van Pierre Wind.
Bij de Romeinse Herberg is er meer te krijgen dan alleen pizza. Ook de keuken van het Middeleeuws Klooster heeft meer te bieden dan alleen pannenkoeken, zoals een lekker stoofpotje met vergeten groenten en een kippendij saté, allebei gerechten om je vingers bij af te likken. De pannenkoeken zijn heel erg lekker! De keuken bij de Romeinse Herberg is vegetarisch en vinden wij beduidend minder. Daarnaast worden we gewoon echt niet blij van het feit dat er geen andere keuze is dan vegetarische pizza´s en burgers. Eerlijk is eerlijk; wij zouden liever twee avonden bij de monniken aanschuiven!
Night at the museum start na sluitingstijd...
Op de drukste tijden in Archeon besluiten wij om terug te gaan naar onze glampingtent. Dat is het grote voordeel van Vakantie Expeditie Archeon: je hoeft niet het complete park in één dag te zien, iets wat in mijn ogen sowieso onmogelijk is trouwens. Vanaf half 4 is het veel minder druk in het park en sluiten we aan bij broodje bakken in de prehistorie en boogschieten in de middeleeuwen. Dat zijn toch wel de twee favorieten van onze jongens. Vervolgens kunnen we lekker doorlopen naar de speeltuin die inmiddels is uitgestorven en het trekpontje nemen en even peddelen in de kano´s. Het ´night at the museum´ gevoel is echt wat Expeditie Archeon uniek maakt in onze ogen, naast het rondlopen met een Archeotolk door de prehistorie, de Romeinse tijd en de middeleeuwen. De speeltuin en het zwembad voor jezelf of bijna voor jezelf hebben: welk kind wordt daar niet blij van?
De prehistorie, 11.000 jaar terug in de tijd
Onze tiener grapt als hij naar bed gaat: het lijkt wel of ik op een steen uit de prehistorie moet slapen. Ik ben zelf dol op harde bedden en de kinderen blijken de eerste nacht ook heerlijk te hebben geslapen tijdens onze Expeditie Archeon. Ik word even wakker van de decibellen van de haan in de ochtend, maar slaap snel door en uiteindelijk worden we allemaal wakker van de wekker dus dat is een goed teken!
Om stipt 9.00 uur worden de warme broodjes bij onze tent bezorgd en dekken we de picknicktafel, lekker samen ontbijten in het ochtendzonnetje. Heerlijk, daar kunnen wij prima aan wennen! We ontbijten op ons gemak en nadat de afwas gedaan is, komt de Archeotolk Isa ons ophalen voor onze eerste expeditie in het Archeon: we gaan naar de prehistorie van Nederland. De prehistorie in Nederland gaat van de vroege steentijd tot de Romeinse tijd. Wij krijgen inzicht in de levenswijze van de mensen van toen en over hoe men leefde van jagen, verzamelen, landbouw en veeteelt. Dit tijdperk is belangrijk, omdat het de basis legt voor latere beschavingen in Nederland.
Op pad in de prehistorie met een Archeotolk
Archeotolk Isa neemt ons op haar blote voeten mee door het park. We beginnen 11.000 jaar terug in de tijd dat de mensen nog geen vaste woonplek hadden en waar jagen de belangrijkste bezigheid was op een dag. Als er niet meer genoeg te jagen was dan gingen mensen zo´n 200 kilometer verderop wonen en maakten ze daar een nieuwe kleine nederzetting. Dit was een gezonde tijd om in te leven, want de mensen krijgen volop beweging en eten onder andere noten, bladeren en groenten als wortels. Ze verhuizen ongeveer vier keer per jaar en bouwen steeds een nieuwe hut, volop lichamelijke arbeid en gezond eten dus!
Door de rondleiding van ongeveer 1,5 uur leren we veel meer over deze tijd dan wanneer we hier zelf zouden rondlopen. Absoluut een toegevoegde waarde deze Archeotolk tijdens Expeditie Archeon! Zo zien en voelen we bijvoorbeeld aan allerlei vachten en raden we de dieren die bij al deze verschillende huiden horen. Het is nog niet zo gemakkelijk om de huid van een vis, otter of vos te herkennen kan ik je vertellen! Activiteiten die je in de prehistorie kunt verwachten zijn bijvoorbeeld broodje bakken, vuurtje maken en kanovaren.
De prehistorie zo'n 7.500 jaar geleden
Vervolgens lopen we door naar een groot huis waarin zo´n 7.500 jaar geleden de eerste mensen woonden die zich echt op één plek vestigden. In dit huis is een verdeling gemaakt, waardoor het uit vier delen bestaat: een werk,- woon,- slaap,- en opslagruimte. Mensen slaan in deze tijd bijvoorbeeld hun eten en kleding op en kunnen potten maken. Ze hebben duidelijk meer spullen en decoreren bijvoorbeeld potten met de lineaire band keramiek techniek. Interessante informatie, wij vinden deze expeditie Archeon wel écht wat toevoegen!
Vervolgens lopen we naar de bronstijd waar voor het eerst geen stenen gereedschappen meer te vinden zijn. Groot voordeel is dat brons minder snel breekt doordat het steviger is en vooral dat het ook hergebruikt kan worden. Hoe verder we gaan, hoe meer is te zien dat constructies steviger worden en het is interessant om te zien hoe bijvoorbeeld bijlen steeds steviger worden door gebruik van materialen als tin en koper.
Reis naar de Romeinse tijd
Ik kan wel stellen dat ook de fascinerende wereld van de Romeinse tijd herleeft in Archeon! We maken kennis met het rijke Romeinse verleden van 27 voor Christus tot de 5e eeuw na Christus en we laten ons onderdompelen in de sfeer van het Romeinse Rijk, het badhuis, de gladiatorenarena en de manier van leven van de Romeinen. Nederland was in de Romeinse tijd een militair grensgebied. De grens (limes) liep langs de Rijn, die toen bij Katwijk in zee uitmondde en dit is tegenwoordig de Oude Rijn die ook door Alphen aan den Rijn stroomt. Als je meer over deze noordelijke grens van het immense Romeinse Rijk wilt weten dan onthoud de term 'limes' waarover je bijvoorbeeld ook bij het Canon van Nederland in het Nederlands Openluchtmuseum meer kunt leren.
Archeotolk Julia, een Romeinse domina, neemt ons in het Museumpark Archeon mee naar de Romeinse tijd en we beginnen onze rondleiding op het Romeins toilet, de latrine. Op deze plek die alleen gebruikt wordt om te poepen, leren we direct meer over de toiletgewoonten en gebruiken van de Romeinen. Wist je bijvoorbeeld dat Romeinen niets vies doen met de rechterhand en daarom hun billen met hun linkerhand afdoen? Opvallend is dan wel weer dat ze hun zwaard met rechts vasthouden, dus moorden is in de ogen van een Romein dus niet vies. Opmerkelijk! Zoals gezegd gaan de Romeinen alleen naar de latrine om te poepen, want urine wordt opgevangen en voor andere dingen gebruikt, zoals het bleken van haren. Urine kon je in de Romeinse tijd duur verkopen. Leuk feitje!
Wassen in het Romeins badhuis
We beginnen de ochtend met een flinke wasbeurt in het Romeins badhuis. Het baden is erg populair in de Romeinse tijd en het badhuis is te vergelijken met onze sauna. De Romeinen zelf -arm en rijk- gingen vaak naar het badhuis om zich te wassen, dat deden ze dus niet thuis. Wassen was trouwens niet direct het doel van een bezoek, het badhuis was vooral ook een plek om mensen te ontmoeten. Om kennis te maken met de rituelen van de rijken in het Romeinse badhuis wordt onze arm schoongemaakt, gemasseerd en ingeolied. Zoals gezegd gingen arm en rijk naar het badhuis en was er dus geen onderscheid in het badhuis zelf. Maar daar hadden de rijke Romeinen natuurlijk wat op gevonden, want zij die een massage konden betalen wilden dat natuurlijk laten zien en omdat iedere massage eindigde met een wat hardhandig 'pak slaag' kwam je dus rood uit de massage. Daardoor was duidelijk dat jij je een massage kon veroorloven als rijke Romein.
De Romeinse pilum en oorlogvoering
Na ons bezoek aan het badhuis is het tijd voor wat actiefs! Buiten is een plaats waar de Romeinse mannen konden sporten, bijvoorbeeld discuswerpen, speerwerpen, hardlopen of verspringen. Wij gaan speerwerpen en leren allereerst het een en ander over hoe speren gebruikt werden. Zo maken we kennis met de pilum, een werpspeer die werd gebruikt door het Romeinse leger tijdens gevechten. Het had een zeer specifiek ontwerp dat deze speer uniek en bijzonder effectief maakte op het slagveld. De pilum bestond uit een lange houten schacht met een ijzeren speerpunt aan het einde. De speerpunt was ontworpen om te buigen bij impact, waardoor de vijandelijke schilden onbruikbaar werden. Deze eigenschap maakte het voor de tegenstander ook moeilijk om de speer terug te gooien.
De Romeinen gooiden vaak een salvo van pila op de vijand net voordat de infanterie een aanval inzette. De bedoeling was om de vijandelijke linies te verstoren en hun schilden te beschadigen, een groot voordeel voor de Romeinen bij de directe confrontatie en daarom was de pilum een vernuftig ontworpen speer die een cruciale rol speelde in de Romeinse oorlogvoering. We gooien zelf niet met de pilum, maar komen er wel achter dat speerwerpen nog niet zo gemakkelijk is als je denkt!
Drempelgeesten en spelletjes spelen
Daarna brengen we een bezoek aan een typisch Romeins huis waar we leren over drempelgeesten en waarom de Romeinen juist niet zelf hun bruid over de drempel tillen. Verder spelen we een aantal Romeinse spelletjes waarbij het spel Rota toch wel onze favoriet is. Voor dit spel werd een houten, lederen of stenen bordspel gebruikt met daarop een grote cirkel. In de rand van deze cirkel staan in totaal 8 vakjes op evenredige afstand van elkaar weergegeven. Er bevindt zich ook een vakje in het midden van het speelbord. De speler die als eerste drie vakjes op een rij heeft door het midden van de cirkel, wint het spel. Het lukt ons helaas niet om van de Romeinse domina te winnen.
Romeins museum
Vaak wordt het Romeins museum over het hoofd gezien en dat is jammer, want dit stukje Romeinse historie uit Nederland dat bij de ingang van de glamping ligt is echt wel de moeite waard vinden wij. Zo maken we kennis met het massagraf van Wassenaar dat in 1987 bij toeval werd ontdekt en ook met wat je allemaal kunt aflezen van een skelet van een mens. Daarnaast zien we wat er allemaal bij een soldatenuitrusting hoort en dat deze niet stopt bij een fibula (mantelspelden) en een gladius (soldatenzwaard). Want ook wangkleppen, schoenzolen, een dolk en nog heel wat andere items zijn nodig als je als Romeinse soldaat op pad gaat! Kortom: genoeg te leren over die stoere Romeinen en we hebben in een dag nog niet eens alles gezien en gedaan wat we hadden willen doen in deze interessante tijd!
De middeleeuwen, ridders, jonkvrouwen en ambachtslieden
Op de derde ochtend van onze Vakantie Expeditie Archeon wandelen we door de geschiedenis van de middeleeuwen met een Archeotolk. Ook de middeleeuwen zijn een fascinerende periode die zich uitstrekt van ca. 500 tot ca. 1500 na Christus. In het straatje met reconstructies van middeleeuwse gebouwen worden we door Museumpark Archeon meegenomen in de sfeer van vervlogen tijden. Een beleving van mooie muziek, middeleeuwse aankleding en verhalen van de medewerkers van Archeon. Al in de ochtend horen we de muziek uit de middeleeuwen als wij nog aan het ontbijt zitten en dat komt omdat de middeleeuwen vlakbij de glampingplek liggen waar wij overnachten.
We stappen het dagelijks leven in van de dokter, de schoenmaker, de imker en andere ambachtslieden. Op die manier maken we kennis met tradities, geloof en cultuur. We brengen een bezoek aan het klooster van de monniken, leren over hoe dieven het kapsel van monniken aannamen om minder straf te krijgen en waarom het klooster het mooiste gebouw van de stad is.
Steenrijk of straatarm?
In de middeleeuwen wordt duidelijk waar de uitdrukking steenrijk vandaan komt. Als je namelijk geld had in de middeleeuwen dan liet je een stenen huis bouwen. Zo was een klooster compleet van steen en ook het huis van een dokter was geen houten hutje natuurlijk. We komen leren dat je tax moet betalen naar gelang het aantal schoorstenen dat je hebt. Hoe meer schoorstenen, hoe meer je dus betaalt. De rijken leefden in de middeleeuwen in een huis dat was ingedeeld in meerdere ruimtes en hadden logischerwijs dus ook meer schoorstenen. Interessant al deze feiten die Museumpark Archeon ons leert! Onze kleuter vindt dit allemaal net wat minder interessant en speelt liever op de houten klossen en stelten in de middeleeuwen. En een potje dammen en armbandjes maken van wol, dat is ook wel aan hem besteed!
Verder gaan we op bezoek bij de imker waar we ook een eigen kaarsje maken en we maken kennis met de smid en de schoenmaker. Allemaal ambachten en beroepen die in de middeleeuwen hun intrede doen. Wist je trouwens dat de deuren in de middeleeuwen niet laag waren, omdat de mensen klein waren? De reden was dat de warmte beter binnen blijft bij een lage deur in de winter.
Een andere leuke wetenswaardigheid is dat de armen in de middeleeuwen eigenlijk veel gezonder waren dan de rijken. Ze bewegen veel, eten weinig suiker en leven vooral van alles uit de tuin. Een oersterk dieet dus in tegenstelling tot het eten van de rijken waar al meer suiker in zit bijvoorbeeld. In de middeleeuwen kunnen we boogschieten en dat is toch wel de grootste favoriet van de jongens, zij vinden de geschiedenis uit de middeleeuwen het minst interessant. Leuk hoe persoonlijke voorkeuren werken!
Boek jullie vakantie Expeditie Archeon!
Van april tot eind september boek je een weekend expeditie bij Archeon, aankomst is dan mogelijk op vrijdag. Van 3 juli t/m 31 augustus is aankomst óók mogelijk op maandag en dan verblijf je een midweek bij Archeon en heb je dus echt alle tijd om het museum te ontdekken en rustig te genieten van het glamping gevoel. Je kunt online reserveren bij Archeon en er ook meteen een handdoekenpakket, keukendoekpakket of babybed bij boeken als je zelf niet wilt sjouwen. De bedden zijn al opgemaakt dus geen gedoe met slaapzakken of eigen beddengoed.
Tip! Met je Museumkaart of VriendenLoterij VIP-kaart krijg je korting op Vakantie Expeditie Archeon.
Zoek je meer tips en uitjes in eigen land? Bekijk mijn overzicht met mooie plekken en leuke uitjes in Nederland met kinderen of lees mijn blog met leuke musea met kinderen. Zoek je daarbij ook nog een fijne overnachting? Dit zijn onze accommodatietips in Nederland voor gezinnen.