Ga op rendiersafari in Lapland, op avontuur met je nieuwe vrienden
Ga je naar Zweden met kinderen in de winterperiode? Dan mag je een rendiersafari in Zweeds Lapland echt no way missen. Maak kennis met de rendieren en ga op avontuur!
Rendiersafari in Lapland met je kinderen
Wij hebben met ons gezin het geluk dat we tijdens onze reis door Zweeds Lapland twee keer de gelegenheid hebben om rendieren van dichtbij te ontmoeten. Het zijn prachtige dieren die in Nederland niet in het wild voorkomen. In Zweden leven nog volop rendieren, ongeveer zo’n 250.000. In de winter zorgen rendierherders voor de dieren, dat is het moment waarop je ze goed kan bezoeken.
Ontmoeting met een rendierherder
Een bijzondere ontmoeting is die met Jon-Krista van JK Events. Jon-Krista is een rendierherder die het vak van zijn vader leerde en een echte Sami. De Sami (of Samen) zijn de inheemse bewoners van Lapland (Sápmi). Jon-Krista laat ons gezin vol trots zijn rendieren zien die wij mogen voeren. Fleur geeft de rendieren mos waar ze gek op zijn en op die manier hebben we al gauw een stel nieuwe dierenvrienden gemaakt.
Een stukje geschiedenis over de Sami
Wij ondernemen met ons gezin in Zweeds Lapland niet alleen een heleboel bijzondere activiteiten. We leren ook veel van de verschillende mensen die wij tijdens onze reis ontmoeten. Een onderwerp wat steeds terugkomt en waar veel over verteld wordt zijn de Sami. De Sami (of Samen) zijn de inheemse bewoners van Lapland (Sápmi). Vroeger was dit een nomadisch volk van jagers en verzamelaars. Zij leefden grotendeels van de rendieren die zij volgden op hun trek door een gebied dat zich uitstrekt over het uiterste noorden van Finland, Noorwegen, Zweden en een deel van Rusland. Er zijn geen politieke of geografische grenzen die deze mensen tot één volk maken. Wat de Sami met elkaar verbindt is hun taal en cultuur.
In het rijtje van de Indianen en de Maori
Het Sami volk is het enige oorspronkelijke en inheemse volk dat Europa kent en valt daarmee in het rijtje van de Indianen, Maori in Nieuw-Zeeland en andere inheems wereldvolkeren. Zij kennen een lange geschiedenis en een bijzondere cultuur. Lange tijd was het verboden om de eigen taal te spreken en vast te houden aan hun unieke tradities en gebruiken. Inmiddels is er het besef in Scandinavië dat dit belangrijke cultureel erfgoed niet verloren mag gaan. Er zijn nog een paar families die een teruggetrokken bestaan leiden, maar voor de meeste Sami geldt dat hun leven weinig verschilt met dat van de Scandinaviërs: ze hebben gewone banen en spreken nauwelijks nog Samisch, hoewel het inmiddels een officieel erkende taal is.
Wij, als ouders, vinden de verhalen over deze geschiedenis heel interessant, maar voor onze dochter van 10 jaar duren de gesprekken in het Engels soms net wat te lang. Zij begrijp al veel in het Engels en wij hebben voldoende tijd om te vertalen. Wanneer het gesprek te lang duurt dan knijpt zij er tussenuit. Wanneer we buiten staan kan ze de tent binnen gaan om weer even op te warmen, wanneer we in de tent zijn kan Fleur gewoon naar buiten lopen om de rendieren weer op te zoeken.
Rendieren voeren met kinderen
Vanzelfsprekend is het tijdens een bezoek aan de rendieren het leukste voor kinderen dat de dieren naar je toe komen. Om hiervoor te zorgen neemt Jon-Krista een kist vol mos mee. Dat is het eten wat de rendieren voornamelijk eten naast grassen, kruiden, bladeren en paddenstoelen. Wanneer wij het hek naar het gebied waar de rendieren leven binnenlopen, zien we meteen tientallen rendieren staan. Zij blijven nog op een afstandje. Van nature zullen rendieren namelijk niet uit zichzelf naar je toekomen. Wanneer het hen duidelijk is dat we wat lekkers mee hebben genomen komen de rendieren rustig op ons afgelopen. De dieren blijven overigens de hele tijd heel rustig, ben je een beetje bang voor wilde dieren of samen met kleine kinderen, dan hoef je je geen zorgen te maken door hen besprongen of druk benaderd te worden.
Wij voeren op ons gemak de stukken mos en ondertussen vertelt Jon-Krista over de rendieren, zijn leven met de rendieren en hoe hij het vak van zijn vader geleerd heeft. Op de ochtend dat wij de rendieren bezoeken is het min 20 graden. Doordat we voornamelijk stil staan of heel rustig lopen, hebben we het al snel koud. Dit had Jon-Krista wel verwacht en hij heeft dan ook alvast het vuur in de Sami-tent voor ons aangestoken. Wij brengen ons bezoek dan ook afwisselend binnen en buiten de tent door. Fleur gaat daarbij deels haar eigen gang door eerder naar binnen te gaan wanneer ze het koud heeft of de rendieren weer op te zoeken wanneer het gesprek te lang duurt.
Verhalen vertellen bij het vuur
In het gebied waar de rendieren staan die wij bezoeken staat ook een tent. Wanneer wij aankomen op een dag waarop het ’s morgens nog 20 graden vriest, is het vuur al aangemaakt door Jon-Krista. Zelfs hij vindt het koud en zegt dat dit normaal een dag is om binnen te blijven en werkzaamheden die buiten niet nodig zijn ook niet te doen. Maar hij vindt het super leuk dat wij er zijn en neemt ons mee de tent in. Zoals wij al vaker op onze reis door Zweeds Lapland gemerkt hebben, houden de Zweden ervan om verhalen te vertellen en gesprekken te voeren over wederzijdse interesses. Hierbij worden ook zoveel mogelijk de kinderen betrokken. Alhoewel de gesprekken in het Engels gevoerd worden is er vaak wel een grapje wat door de kinderen begrepen wordt of door ons vertaald kan worden.
Pas op met selfies maken tijdens je contact met de rendieren, want voor je het weet heb je een gewei in je oog 😉
Koffie maken op traditionele wijze
Onder het praten laat Jon-Krista zien hoe hij van zijn opa geleerd heeft om op een traditionele manier koffie te maken. Daarbij gebruikt hij één van de drie messen die hij om zijn middel heeft hangen. Wij vragen waar de verschillende messen voor dienen. Eén van de messen, de grootste, wordt onder andere gebruikt voor lichte hakwerkzaamheden. Een tweede mes wordt bijvoorbeeld gebruikt voor het snijden van (rendieren)vlees en een derde mes is voor het snijden van eigen eten. Dit is maar één van de vele leuke weetjes waarover Jon-Krista ons vertelt. Hij laat ons bijvoorbeeld ook een klein wiegje zien, in de vorm van een grote klomp, waarin Sami baby’s liggen en gemakkelijk meegenomen kunnen worden. Later zien we een soort gelijk wiegje in een museum in Lycksele (link naar artikel #8) en Fleur wijst ons daar tijdens de rondleiding meteen op. Super leuk om te zien dat kinderen snel dingen leren, onthouden en daar later tijdens de reis weer enthousiast op terugkomen.
Wanneer de koffie klaar is, krijgen wij een kop warme koffie en voor Fleur is er een pakje sap. Daarbij snoepen we gedroogd rendiervlees, wat inmiddels een favoriete snack van onze dochter is. De ontmoeting met Jon-Krista en zijn rendieren is daarmee erg gezellig, interessant en leerzaam voor het hele gezin. Na de koffie en een laatste wandeling tussen de rendieren nemen wij afscheid van Jon-Krista en zijn rendieren.
Slapen in een tent dicht bij de rendieren
Het is mogelijk om bij Jon-Krista op het terrein in een luxe tent te slapen. Je bent dan dichtbij de rendieren midden in het bos. Wij hebben dit zelf niet gedaan. De meeste bezoekers doen dit tijdens hun bezoek aan Zweeds Lapland één nacht. Je bent dan een hele dag en nacht in het bos. Er is op het moment dat wij een bezoek brengen geen gelegenheid om te douchen, dit doe je de volgende dag weer wanneer je naar je hotel of cabin terug gaat. Jon-Krista heeft op zijn terrein inmiddels wel een badkamer en sauna gemaakt.
Is het niet zielig voor de rendieren?
Een hele terechte vraag natuurlijk, want veel mensen twijfelen over het gebruik van dieren voor het vermaak van mensen zoals met een rendiersafari of een huskytocht. Heel herkenbaar, wij slaan de bezoeken aan olifanten bijvoorbeeld ook over. Een bezoek aan een rendierherder is echter heel anders. Die rendieren worden in de winter daar verzorgd echt op de manier zoals dat al jaren gaat in Zweden. Je krijgt daar ook uitleg over van de Sami -de inheemse bevolking van Zweden- en zo begrijp je precies hoe zij werken en wat hun uitdagingen zijn tegenwoordig. Heel mooi om te horen en je komt er dan ook achter dat de dieren daar dus niet voor ons worden vastgehouden.
Met de huskytocht die wij maakten was het allemaal ook heel fijn geregeld en van begin tot einde hebben we de dieren verzorgd. Eerst de slee klaar gemaakt en er werd verteld over de werkwijze in de kennel. De eigenaar kende de tientallen honden echt bij naam en nam de tijd. Je staat op deze plek in Zweeds Lapland niet in de rij voor een tochtje van een uurtje, maar je moet echt een halve of zelfs hele reisdag reserveren. Wij als dierenliefhebbers hebben genoten en raden het ook echt aan op deze manier.
Zelf een bezoek aan de rendieren boeken?
Wil je tijdens je reis door Zweeds Lapland een bezoek brengen aan de rendieren van Jon-Krista, de dieren voeren en meer over het leven van een rendier herder te weten komen? Stem dit af met de accommodatie waar je verblijft of neem rechtstreeks contact op met Jon-Krista van JK Events.